FIVB ULUSLAR ARASI VOLEYBOL FEDERASYONU TARAFINDAN AÇIKLANAN PLAJ VOLEYBOLU KURAL DEGISIKLIKLERI :
BÖLÜM BIR: YERLESIM VE MALZEMELER
KURAL 1 OYUN SAHASI
Oyun sahasi; oyun alani ve serbest bölgeden olusur

1.1 ÖLÇÜLER
1.1.1 Oyun alani, 16x8m. Ölçülerinde bir dikdörtgendir ve en az 3m. Genisligi olan simetrik dikdörtgen biçiminde bir serbest bölge ile çevrilmistir. Oyun sahasinin yüzeyinden itibaren en az 7m.`ye kadar yükseklik, tüm engellerden arindirilmis olmalidir.
1.1.2 FIVB`nin Dünya müsabakalarinda oyun alani 16x8m. Olup; dip çizgilerden en az 4m, yan çizgilerden en az 5m.lik bir serbest bölge ile çevrilmis ve oyun sahasi yüzeyinden en az 12,5mye kadar her tülü engelden arindirilmis olmalidir.

1.2 OYUN SAHASININ YÜZEYI
1.2.1 Sahanin yüzeyi mümkün oldugunca üniform ve düz, oyuncularin yaralanma ve sakatlanmalarina yol açabilecek tas, kabuk ve benzeri maddelerden arindirilmis egimsiz kumdan olusmalidir.
1.2.2 Uluslararasi Resmi müsabakalarda kum en az 40cm. derinlige sahip olmali ve fazla sikistirilmamis yuvarlak taneciklerden olusmalidir.
1.2.3. Oyun sahasinin yüzeyi oyuncular için sakatlanmaya yol açacak bir tehlike teskil etmemelidir. Pürüzlü ve kaygan yüzeyde oynanmasi yasaktir.
1.2.4. FIVB`nin Dünya Müsabakalarinda kum kaba olmayan makul bir boyuta getirilmek için elekten geçirilmeli, taslardan ve tehlikeli parçaciklardan arindirilmalidir. Bununla birlikte kum deriye yapisacak veya deriye batacak kadar da ince olmamalidir.
1.2.5. FIVB`nin Dünya müsabakalarinda, yagmur yagmasi halinde, merkez sahanin üzerini kapatmak için musamba bir örtü kullanilabilir.

1.3. SAHA ÜZERINDEKI ÇIZGILER
1.3.1. Iki yan ve iki dip çizgi oyun alanini belirler. Yan ve dip çizgiler oyun alaninin boyutlarina dahil olarak yerlestirilir.
1.3.2. Orta çizgi yoktur.
1.3.3. Bütün çizgiler 5-8cm. genisligindedirler.
1.3.4. Çizgiler kumun rengi ile bariz zit renkte olmalidir.
1.3.5. Oyun alaninin çizgileri dayanikli malzemeden yapilmis seritlerden olusmalidir.

1.4. SERVIS BÖLGESI
Servis bölgesi dip çizginin gerisinde ve iki yan çizginin uzantisi arasinda kalan sahadir. Servis bölgesinin derinligi serbest bölgenin sonuna kadar devam eder.

1.5. HAVA SARTLARI
Hava kosullari oyuncularin sakatlanmasina neden olacak kosullari içermemelidir.

1.6. AYDINLATMA
Gece oynanan Uluslararasi Resmi müsabakalarda oyun sahasinin aydinlatilmasi, oyun sahasinin yüzeyinden 1m. Yükseklikte ölçülmek suretiyle, 1000-1500 Lux arasinda olacaktir.

KURAL 2- FILE VE DIREKLER

2.1. FILE
File gergin asildiginda 1m(+/-3cm) genisliginde, 9,50m. Uzunlugunda oyun alaninin tam ortasinda ve buna dik olarak yer alir.

File kenarlari 10cm.lik karelerden mütesekkil iplerden yapilmistir. Filenin üst ve alt kisimda filenin toplam uzunlugu boyunca dikilmis 5-8 cm genisliginde tercihen koyu mavi veya parlak renkte 2 yatay bant vardir. Üst bandin her iki ucunda da üst bandi direklere baglayan ve filenin üst kismini gergin tutan bir kablonun geçtigi bir delik vardir. Fileyi direklere baglamak, üst ve altini gergin tutmak için üst bandin içinde elastiki bir kablo, alt bandin içinde de bir ip bulunur. Filenin yatay bantlarinin üzerine reklam almaya müsaade edilir.

2.2. YAN BANTLAR
5-8 cm. genisliginde ve 1m. Uzunlugunda iki adet renkli bant her iki yan çizginin üzerinde yer alacak sekilde fileye dik olarak baglanir. Bu bantlar filenin bir parçasi olarak kabul edilir. Yan bantlarda reklam bulunmasina müsaade edilir.

2.3. ANTENLER Anten, 1.80m. boyunda,10mm. Çapinda esnek bir çubuktur. Fiberglas veya benzeri bir maddeden yapilmistir. Iki adet anten bantlarin dis tarafina baglanir ve karsilikli olarak filenin ters yönlerine yerlestirilir. Antenin 80cm.lik kisimlari filenin üzerinde devam eder. Bu kisimlar 10cm`lik birbiri ile zit iki ayri, tercihen kirmizi ve beyaz renkte isaretlenir. Antenler filenin bir parçasi sayilir ve geçis boslugunun yan sinirlarini belirlerler. ( Kural 14.1.1)

2.4. FILENIN YÜKSEKLIGI
Filenin yüksekligi erkekler için 2.43m. bayanlar için 2.24 m. olacaktir. Filenin yüksekligi oyun alaninin ortasindan bir ölçü çubugu ile ölçülür. Filenin iki kenari ( yan çizgileri üzeri) oyun sahsinin yüzeyinden ayni yükseklikte olmalidir. Buradaki yükseklik kuralda belirtilen yüksekligi 2cm.`den fazla geçemez.

2.5. DIREKLER Filenin baglandigi direkler, düzgün yuvarlak, 2.55m. yüksekliginde ve tercihen ayarlanabilir olmadir. Direkler iki yan çizgiden 0.50m. ila 1.00m. mesafede yerlestirilmelidir. Direklerin tel ile tutturulmasi yasaktir. Tüm tehlikeli veya engelleyici aygitlar bertaraf edilmelidir. Direkler yumusak bir madde ile kapli olmalidir.

2.6. ILAVE MALZEMELER Bütün ilave malzemeler FIVB kurallarinda belirtilmistir.

KURAL 3. TOP

3.1. ÖZELLIKLERI
Top içinde lastik veya benzeri bir kese bulunan, küresel ve dis kismi su geçirmez(maçlarin yagmur yagarken bile oynanabilmesi için açik hava sartlarina uygun) esnek bir deriden yapilmis olacaktir.
Rengi: Parlak sari veya diger parlak renkler(turuncu veya pembe gibi)
Çevresi: 65-67 cm.
Agirligi: 260-280gr.
Iç basinci: hPa (0.175-0.225kg/cm) veya 11-221m. Bar

3.2. TOPLARIN BENZERLIGI

Bir müsabakada kullanilan tüm toplar çevre genisligi, agirlik, basinç, ve cins olarak ayni özellikte olmalidir. Uluslararasi resmi müsabakalar FIVB tarafindan onaylanan toplarla oynanir.

3.3. ÜÇ TOP SISTEMI

FIVB`nin Dünya Müsabakalarinda üç top kullanilacaktir. Bu durumda alti top toplayicisi bulunur. Bunlardan dört tanesi serbest bölgenin dört kösesinde, birer tanesi ise bas ve yardimci hakemlerin arkasinda yer alir.

BÖLÜM IKI: TAKIM OLUSUMU

KURAL 4. TAKIMLAR

4.1. OLUSUMU VE KAYITLARI

4.1.1. Bir takim sadece iki oyuncudan olusur.
4.1.2. Sadece müsabaka cetveline kayitli olan iki oyuncu müsabakaya istirak edebilir.

4.2. KAPTAN
Takim kaptani müsabaka cetvelinde belirtilecektir.

KURAL 5. OYUNCULARIN MALZEMELERI

5.1. MALZEMELER

5.1.1. Bir oyuncunun malzemesi sort veya mayodan olusur. Turnuvanin yönetmeliginde özellikle belirtildigi zamanlar hariç forma veya üstlük giymek tercihe baglidir. Ayrica oyuncular sapka giyebilirler.
5.1.2. FIVB`nin Dünya müsabakalarinda ayni takim oyunculari ayni renk ve stilde sort giymelidirler.
5.1.3. Formalar ve sortlar temiz olmalidir.
5.1.4. Bas hakemin müsaade ettigi zamanlar hariç oyuncular çiplak ayakla oynamalidirlar.
5.1.5. Oyuncularin formalari ( veya üstsüz oynamaya müsaade edildi ise sortlari) 1 ve 2 olarak numaralandirilmali ve numaralar formlarin gögsünde (veya sortlarin önünde) yer almalidir.
5.1.6. Numaralar formlar ile zit renkte ve en az 10cm. boyunda olmalidir. Numaralarin yapildigi bandin genisligi en az 1,5cm olacaktir.

5.2. IZIN VERILEN DEGISIKLIKLER

5.2.1. Sayet her iki takimda ayni renk forma ile sahaya çikarsa ev sahibi takim formasini degistirmelidir. Tarafsiz yerlerde ise müsabaka programinda ilk sirada yer alan takim formasini degistirecektir.
5.2.2. Bas hakem bir veya daha fazla oyuncuya su konularda müsaade edebilir.
a) Çorap ve / veya ayakkabi ile oynamak
b) Set aralarinda , turnuva ve FIVB yönetmeliklerine uygun olmak kaydiyla islak formalarini degistirmek (Kural 5.1.4,5.1.5)
5.2.3. Bir oyuncudan talep gelmesi halinde bas hakem onun atlet ve esofman alti giyerek oynamasina müsaade edebilir.

5.3. YASAKLANMIS ESYA VE FORMALAR

5.3.1. Oyuncularin sakatlanmasina sebep olabilecek mücevher, igne, bilezik, alçi gibi esyalarin kullanilmasi yasaklanmistir.
5.3.2. Oyuncular rizikolari kendilerine ait olmak sarti ile gözlük takabilirler.
5.3.3. Kurallara uygun olmayan numaralar (kural 5.1.5, 5.1.6) tasiyan formalarin giyilmesi yasaktir.

KURAL 6. OYUNA KATILANLARIN HAK VE SORUMLULUKLARI

6.1. HER IKI OYUNCU

6.1.1. Oyuna katilanlar "PLAJ VOLEYBOLU OYUN KURALLARINI"ni bilmek ve onlara itaat etmek zorundadirlar.
6.1.2. Oyuna katilanlar sportmenlige yakisir bir sekilde hakemlerin kararlarini tartismaksizin kabul etmek zorundadirlar. Herhangi bir süpheli durumda açiklama isteginde bulunabilirler.
6.1.3. Oyuna katilanlar dürüst sporculuk (FAIR PLAY) anlayisi içerisinde sadece hakeme karsi degil, ayni zamanda diger görevlilere, rakiplerine, takim arkadaslarina ve seyircilere karsi nazikane ve saygili bir sekilde davranmalidirlar.
6.1.4. Oyuna katilanlar, hakemin kararlarini etkilemek veya kendi takimlarinin yaptigi hatalari gizlemek amacina uygun tutum ve hareketlerden sakinmalidirlar.
6.1.5. Oyuna katilanlar oyunu geciktirmek amacina yönelik hareketlerden sakinmalidirlar.
6.1.6. Maç esnasinda takim mensuplarinin kendi aralarinda konusmalarina izin verilir.
6.1.7. Asagidaki üç durum için takim mensuplarinin kendi aralarinda sadece topun ölü oldugu zamanlarda her iki oyuncuda hakemlerle konusma hakkina(kural 6.1.2) sahiptir.
a) Kurallarin uygulanmasi veya yorumu hakkinda açiklama ister. Sayet açiklama kendini tatmin etmez ise oyunculardan biri ayni fikirde olmadiklarini hemen bildirmelidirler ki maçin bitiminde bunu bir resmi itiraz olarak müsabaka cetveline kayit edebilme hakkini sakli tutabilsinler.(kural 25.2.4)
b) Yetkili oldugu istekler,
· Malzeme veya formlarin degisimi
· Servis kullanan oyuncunun numarasinin tetkiki
· File ve top gibi seylerin kontrolü
· Hizasi bozulan alan çizgisinin düzeltilmesi
c) Mola ister(kural 19.3)
6.1.8. Maçin sonunda;
a) Her iki oyuncu da hakeme tesekkür eder.
b) Sayet iki oyuncudan biri daha önce bas hakeme kendisi ile uyusmazligini bildirmis ise, bu durumu teyiden itirazini müsabaka cetveline kaydetme hakkina sahiptir.(kural 6.1.7)

6.2. KAPTAN

6.2.1. Maç öncesi takim kaptani;
a) Müsabaka cetvelini imzalar.
b) Kur`ada takimini temsil eder.

6.3. OYUNA KATILANLARIN YERLERI

Oyuncularin sandalyeleri yazi hakemi masasinin bulundugu tarafta, yan çizgilerden 5m. Mesafeye yerlestirilir.

BÖLÜM ÜÇ: SAYI SET VE MAÇ KAZANMAK

KURAL 7. SAYI SISTEMI

7.1. MAÇ KAZANMAK

7.1.1. Format A- Bir setlik maç: Maç tek set alan takim tarafindan kazanilir.
7.1.2. Format B-Üç setlik maç(kazanilmis iki set): Maç iki set alan takim tarafindan kazanilir.
7.1.3. Setlerde 1-1 lik esitlik olmasi halinde (FormatB kural 7.1.2) esitligi bozmak için top kazanana sayi (RALLY POINT)sistemi ile bir netice seti (üçüncü set) oynanir.(kural 7.4)

7.2. SET KAZANMAK

7.2.1. Format A- (kural 7.1.1)Set, en az iki sayi farkla ilk önce 15 sayi alan takim tarafindan kazanilir. Sayilarda 14-14 esitlik olmasi halinde iki sayi farka erisilinceye kadar oyun devam eder.(16-14,17-15)
7.2.2. Set (3. set haricinde) 21inci sayiyi alan ilk takim tarafindan kazanilir. En az iki sayi fark olmasi gerekir. 20-20 esitlik olmasi durumunda oyun 2 farkli sayi olana kadar (22-20, 23-21 gibi) devam eder.
7.2.3. Netice seti Kural 7.4`e göre oynanir.

7.3. TOP KAZANMAK
Bir takim ne zaman servis hatasi yapar, topu karsi tarafa gönderemez, veya herhangi baska bir hata yaparsa, rakip takim asagidaki neticelerden biri olarak topu kazanir.
7.3.1. Eger rakip takim servis attiysa, o takim sayi alir ve servis atmaya devam eder.
7.3.2. Eger rakip takim servis karsiladiysa, o takim sayi kazanmaksizin servis atma hakkini kazanir;(side-out). Netice seti (3.set) hariç

7.4 NETICE SETINDE (3.SET) TOP KAZANMAK
Bu sette topu kazanan takim asagidaki sekilde sayi kazanir.
7.4.1. Servis atan takim bir sayi kazanir ve servis atmaya devam eder.
7.4.2. Servis karsilayan takim servis atma hakkini kazanir ve birde sayi alir.
7.4.3. Set en az iki sayi farkla ilk önce 12 sayi alan takim tarafindan kazanilir. Sayilarda 11-11 esitlik olmasi halinde oyun iki sayi farka ulasilincaya kadar devam eder. 3.ncü sette sayi limiti yoktur.

7.5. MAÇTA HAZIR BULUNMAMA VE EKSIK TAKIM
7.5.1. Sayet bir takim sahaya davet edildikten sonra oynamayi reddederse, maçta hazir bulunmadigi ilan edilir ve ceza olarak setleri 0-15 ve maçi da 0-1,(Format B`de Kural 7.1.2`ye göre setleri 0-12,0-12 ve maçi da 0-2)`lik sonuçla kaybeder.
7.5.2. Geçerli bir sebep göstermeksizin, zamaninda oyun alaninda bulunmayan bir takim maçta hazir bulunmadigi ilan edilerek (Kural 7.5.1.)deki gibi islem görür.
7.5.3. Bir takim set veya maçi kazanmasi için gerekli sayi veya setler verilir, eksik ilan edilen takim ise, daha önce aldigi sayi ve setleri aynen muhafaza eder.

BÖLÜM DÖRT: MAÇ HAZIRLIGI: OYUN YAPISI

KURAL 8. MAÇ HAZIRLIGI

8.1. KURAL
1. Set öncesindeki isinmadan evvel bas hakem, iki takim kaptaninin önünde kura atisi yapar. Kurayi kazananin seçenekleri;
a) ya servis atma veya karsilama hakki
b) ya da saha seçimi
Kurayi kaybeden kalan seçenekleri alir
Ikinci sette (Format B) ilk set öncesindeki kurayi kaybetmis olan a veya b seçeneklerinden birini tercih edecektir. Netice seti için yeni bir kura atisi yapilacaktir.

8.2. ISINMA DEVRESI
Maç öncesi takimlar baska bir sahada isinma olanagi bulmuslarsa, file de üçer dakika, bulamamislarsa beser dakika isinabilirler.

KURAL 9. TAKIMIN DIZILISI

9.1. Her iki takimin iki oyuncusu da daima oyunda olmalidir. ( Kural 4.1.1.)
9.2. Oyuncu degisikligi yoktur.

KURAL 10. OYUNCULARIN POZISYONLARI

10.1. POZISYONLAR
10.1.1. Servis atan oyuncu tarafindan topa vuruldugu anda her takim kendi oyun alaninda bulunmalidir.(servis atan oyuncu hariç)
10.1.2. Oyuncular istedikleri pozisyonu almakta serbesttirler. Oyun alaninda belirlenmis bir pozisyon yoktur.
10.1.3. Pozisyon hatasi veya dönüs hatasi yoktur.

10.2 SERVIS SIRASI
Servis sirasi setten önce belirlenmelidir. ( Takim kaptani kura çekimini takiben belirler )

10.3 SERVIS SIRASI HATASI
10.3.1. Servis sirasi hatasi, servisin servis sirasina göre atilmadigi zamanda yapilmis olur. Yazi hakemi hatanin yapildigi ani belirlemelidir.
10.3.2. Bu hatanin yapildigi andan itibaren hata yapan takimin yaptigi tüm sayilar iptal edilmelidir.
10.3.3. Eger hatanin baslangici belirlenemiyorsa sadece rally kaybi ile cezalandirilir. (Kural 12.2.1)

BÖLÜM BES: OYUN HAREKETLERI

KURAL 11. OYUNUN SEYRI

11.1 OYUNDAKI TOP
Oyun bas hakemin düdügü ile baslar. Bununla beraber top servis vurusu ile oyundadir.

11.2. OYUN DISI TOP
Oyun hakemin düdügü ile son bulur. Bununla beraber düdük bir hataya binaen çalinmissa, hatanin olustugu andan itibaren top oyun disidir.
(Kural 12.2.2)

11.3. DAHIL TOP
Top sinir çizgiler de dahil olmak üzere oyun alani içinde yere degdigi zaman dahildir.

11.4. HARIÇ TOP
Top hariçtir eger;
a) Sinir çizgilerinin tamamen disinda yere düserse (sinir çizgisine degmeden)
b) Oyun alani disinda bir cisme, tavana veya oyun disindaki bir kisiye degerse,
c) Antenlere, kablolara ve direkler veya yan bantlarin disindaki fileye degerse
d) Top file dikey düzleminden ve genis boslugunun dahi olsa disindan bütünüyle geçerse (Kural 14.1.2., 14.1.3) (Sekil 3)

KURAL 12. OYUN HATALARI

12.1. TANIM
12.1.1. Kurallara aykiri olan herhangi bir oyun hareketi, oyun hatasidir.
12.1.2. Hatalara hakemler karar verir ve kurallara göre cezalarini tayin ederler.

12.2. BIR HATANIN SONUÇLARI

12.2.1. Her hata için daima bir ceza vardir. Hatayi yapan takimin rakibi Kural 7.3`e göre, netice setinde ise kural 7.4`e göre topu kazanir.
12.2.2. Sayet iki veya daha fazla hata birbiri ardina yapilirsa, sadece ilk yapilan hata dikkate alinir.
12.2.3. Sayet iki veya daha fazla hata rakipler tarafindan ayni anda yapilirsa, bir ÇIFT HATA olarak degerlendirilir ve servis tekrarlatilir.

KURAL 13. TOPLA OYNAMA

13.1. TAKIM VURUSLARI

13.1.1. Bir takim topu filenin üzerinden geri göndermek için en fazla üç defa vurma hakkina sahiptir.
13.1.2. Takimin bu vuruslari, sadece oyuncularin isteyerek yaptiklari vuruslari kapsamaz, ayni zamanda istemeyerek yapilan top ile temaslari da kapsar.
13.1.3. Bir oyuncu ararda iki defa topa vuramaz (Blok hariç. Kural 18.2)

13.2. AYNI ANDA YAPILAN TEMASLAR
13.2.1. Iki oyuncu ayni anda topa dokunabilir.
13.2.2.I ki takim arkadasi topa ayni anda dokundugu zaman, bu iki vurus olarak göz önüne alinir (Blok harç. Kural 18.2)
13.2.3. Iki takim arkadasi topa uzanir fakat sadece bir oyuncu temas ederse, bu bir vurus olarak sayilir.
Oyuncular çarpisirlarsa bu hata olarak degerlendirilmez.
13.2.4. Iki rakip file üzerinden topa ayni anda temas etmisler ve top oyunda kalmis ise top sahasinda kalan takimin tekrar üç vurus yapma hakki vardir. Böyle bir top disari giderse bu karsi taraftaki takim için bir hatadir. Iki rakip tarafindan file üzerinde, ayni anda yapilan temas bir tutulmus top neticesi verirse, bu bir hata olarak degerlendirilmez.

13.3. YARDIMLI VURUSLAR
Oyun sahasi içinde bir oyuncunun topa ulasmak için takim arkadasinin veya her hangi bir yapinin veya cismin destegini almasina izin verilmez. Bununla beraber, hata yapmak üzere olan bir oyuncu(fileye dokunmak veya rakibinin oyununa müdahale etmek gibi)takim arkadasi tarafindan durdurulabilir veya geri çekilebilir.

13.4. VURUSUN ÖZELLIKLERI

13.4.1. Top vücudun herhangi bir yerine degebilir.
13.4.2. Topa vurmali, tutulmamali veya firlatilmamalidir. Top herhangi bir dogrultuda gidebilir.
Istisnalar:
a) Sert bir smaça müdafaa hareketinde, Bu durumda parmaklarla bas üzerindeki vuruslarda top bir an tutulabilir.
b) Iki rakip tarafindan file üzerinde ayni anda yapilan temas bir"tutulmus top" neticesi verdiginde,
13.4.3 Temaslarin ayni anda olmasi sartiyla, top vücudun çesitli yerlerine dokunabilir.
Istisnalar;
a) Bir hareket esnasinda olmasi kaydiyla, bir veya daha fazla blok oyuncusunun blokta ardarda dokunus yapmasina izin verilir. (Kural 18.4.2)
b) Takimin birini vurusunda veya sert bir smaça müdafaa yaparken temaslarin tek bir hareket esnasinda olmasi kaydiyla, top vücudun çesitli yerlerine birbirini takip eder sekilde dokunabilir.

13.5. TOPLA OYNANIRKEN YAPILAN HATALAR
13.5.1. DÖRT VURUS: Bir takimin topa, onu geri göndermeden önce dört defa vurmasidir. (Kural 13.1.1)
13.5.2. YARDIMLI VURUSLAR: Bir oyuncunun, oyun sahasi içinde bir takim arkadasindan veya herhangi bir yapi veya cisimden topa ulasmak için destek almasidir(Kural 13.3)
13.5.3. TUTULMUS TOP: Sert bir smaça müdafaa hareketi (Kural 13.4.2) veya iki rakip tarafindan file üzerinde ayni anda yapilan temasin bir "tutulmus top"neticesi vermesi(Kural 13.4.2.b) durumlari hariç, bir oyuncunun topa vurmamasidir.(Kural 13.4.2)
13.5.4. ÇIFT VURUS: Bir oyuncunun topa ard arda iki defa vurmasi veya topun vücudun çesitli yerlerine birbiri ardina temas etmesidir. (Kural 13.1.3-13.4.3)

KURAL 14. FILEDEKI TOP

14.1. FILEYI GEÇEN TOP
14.1.1. Rakip sahaya gönderilen top filenin üzerinden geçis boslugu içinden gitmelidir. (Sekil 3)
Geçis boslugu file dikey düzleminin bir parçasidir ve asagidakilerle sinirlidir.
a) Asagida filenin üst kismi ile
b) Kenardan antenle ve antenlerin varsayilan uzantilariyla
c) Yukarida, tavan veya bir engelle(eger varsa)
14.1.2. Temas edildigi anda tamami file dikey düzlemini geçmemis olmak sartiyla geçis boslugunun disindan, rakip taraa yönelen bir topu geriye dogru oynanabilir.
14.1.3. Topun tamami filenin alt boslugundan geçerse bu top hariçtir (Sekil3)
14.2. FILEYE DEGEN TOP
Servis disinda, top fileyi geçerken (Kural 14.1.1) ona degebilir.
14.3. FILENIN IÇINDEKI TOP
14.3.1. Filenin içine takilan top üç vurus limiti içerisinde geri alinabilir.
14.3.2. Top filenin iplerini yirtar, veya filenin kopmasin neden olursa oyun durdurulur ve servis tekrarlatilir.

KURAL 15. FILEDEKI OYUNCU
Her takim kendi oyun sahasi ve oyun boslugunda oynamalidir. Bununla beraber top serbest bölgenin disindan da geri çevrilebilir.

15.1. FILENIN DIGER TARAFINA UZANMA
15.1.1. Blok esnasinda, bir blok oyuncusu rakibinin son hücum vurusu aninda veya neticesinde oyununa müdahale etmemek sarti ile filenin öteki tarafindaki topa dokunabilir.(Kural 18.3)
15.1.2. Hücum vurusunun kendi oyun boslugundan yapilmis olmasi sarti ile, bir oyuncunun hücum vurusunu yaptiktan sonra elinin filenin öteki tarafina geçmesine izin verilir.

15.2. RAKIBIN OYUN BOSLUGUNA, OYUN ALANINA VE /VEYA SERBEST BÖLGESINE GIRIS
Rakibin oyununa müdahale etmemek sarti ile bir oyuncu rakibin oyun bosluguna, oyun alanina ve/veya serbest bölgesine girebilir.

15.3, FILE ILE TEMAS
15.3.1. Filenin herhangi bir bölümüne veya antenlere temas yasaktir. (Kural 15.3.4 hariç)
15.3.2. Bir oyuncu topa vurduktan sonra, direklere, kablolara, veya filenin toplam uzunlugu disindaki her hangi bir cisme dokunabilir. Ancak bu dokunus oyununa müdahale etmemelidir.
15.3.3. Top filenin içine takilir ve bu nedenle file rakibe temas ederse hata olarak kabul edilmez.
15.3.4. Istek disi olarak saçlarin fileye temasi hata degildir.

15.4. OYUNCULARIN FILEDEKI HATALARI
15.4.1. Bir oyuncu rakibinin hücum vurusu esnasinda veya öncesinde rakibinin oyun boslugunda topa veya rakibine dokunursa (Kural 15.1.1)
15.4.2. Bir oyuncu filenin altindan rakibinin oyun bosluguna ve/veya serbest bölgesine rakibinin oyununa zarar vererek girerse (Kural 15.2)
15.4.3. Bir oyuncu fileye temas ederse (Kural 15.3.1)

KURAL 16. SERVIS

16.1 TANIM
Servis topun servis bölgesinde bulunan ve servis atan oyuncu tarafindan tek el yada tek kol ile vurularak oyuna sokulmasi hareketidir.

16.2. BIR SETTEKI ILK SERVIS
Bir setin, ilk servisi, kurada servis atma hakkini kazanan takim tarafindan kullanilir. (Kural 8.1)

16.3. SERVIS SIRASI
Bir setteki ilk servisten sonra servis kullanacak oyuncu su sekilde belirlenir.
a) Servis kullanan takim topu kazandiginda daha önce servis kullanmis oyuncu tekrar atar.
b) Servis karsilayan takim topu kazandiginda servis atma hakkini da kazanir ve son defa servis atmamis olan oyuncu servisi atar.

16.4. SERVIS KULLANMA YETKISI
Bas hakemservis kullanacak oyuncunun dip çizginin gerisinde topa sahip bulundugu ve takimlarin oynamaya hazir olduklarini kontrol ettikten sonra servisin atilmasina müsaade eder.

16.5. SERVISIN ATILMASI
16.5.1. Servis atan oyuncu servis bölgesinin içinde serbestçe hareket edebilir. Bu oyuncu servis vurusu aninda veya siçrayarak atilan bir servis için siçradiginda ne oyun alanina(dip çizgi dahil) ne de servis bölgesi disindaki zemine temas etmemeli ve ayagi çizginin altina girmemelidir. Oyuncu servis vurusundan sonra servis bölgesinin disina veya olun alaninin içine basabilir veya düsebilir.
16.5.2. Servis atan oyuncunun kumlari itmesi nedeniyle çizgi yerinden oynarsa bu hata degildir.
16.5.3. Servis kullanacak oyuncu bas hakemin servis için çaldigi düdügü takip eden 5 saniye içinde topa vurmalidir.
16.5.4. Bas hakemin düdügünden önce atilan servis iptal edilir ve takrarlattirilir.
16.5.5. Top havaya atilarak veya serbest birakilarak elden çikarildiktan sonra oyun sahasinin zeminine degmeden tek el veya kolun herhangi bir kismi ile vurulmalidir.
16.5.6. Servis kullanacak oyuncu tarafindan top havaya atildiktan veya serbest birakildiktan sonra kendisine degmeden yere düser veya bu oyuncu tarafindan tutulursa; servis atilmis olarak kabul edilir.
16.5.7. Ayrica servis tesebbüsüne izin verilmez.

16.6. PERDELEME
Servis atan oyuncunun takim arkadasi perdeleme yaparak rakiplerinin servis atan oyuncuyu görmelerini engellememelidir. Rakiplerinin istegi üzerine servis atan oyuncu ve takim arkadasi yana çekilmelidirler.(Sekil 4)

16.7. SERVIS HATALARI
Asagidaki hatalar servis degisikligine yol açar.
a) Servis sirasini ihlal ederse, (Kural 16.3)
b) Servisi kurallara uygun sekilde atmiyorsa(Kural 16.5)

16.8. TOPA VURDUKTAN SONRA YAPILAN SERVIS HATALARI
Topa kurallara uygun sekilde vurduktan sonra asagida gösterilen hallerde servis hatalidir.
Eger top:
a) Servis kullanan takimin oyuncularindan birine deger veya file dikey düzleminden geçmezse,
b) Fileye degerse (Kural 14.2)
c) Oyun alaninin disina giderse (Kural 11.4)

KURAL 17, HÜCUM VURUSU
17.1. TANIM
17.1.1. Servis ve blok hariç olmak üzere, topu rakibe yönelten bütün vuruslar "Hücum Vurusu1 olarak degerlendirilir.
17.1.2. Hücum Vurusu, top bütünü ile file dikey düzlemini geçtigi veya bir rakip bloga temas ettigi anda tamamlanmis olur.
17.1.3. Topla temasin kendi oyun boslugunda yapilmis olmasi kosuluyla herhangi bir oyuncu herhangi yükseklikteki topa hücum vurusu yapabilir.
(Kural 17.2.4)

17.2. HÜCUM VURUSU HATALARI

17.2.1 .Bir oyuncu rakip takimin oyun boslugu dahilinde topa vurursa ( Kural 15.1.2 )
17.2.2. Bir oyuncu topu harice vurursa
17.2.3. Bir oyuncu parmaklarini kullanmak suretiyle açik elle "tip veya çekme" topu yönlendirerek hücum vurusunu tamamlarsa
17.2.4. Bir oyuncu rakibinin servisine top bütünüyle filenin üst kenar seviyesinin üstündeyken bir hücum vurusunu tamamlarsa
17.2.5. Bir oyuncu omuzlarinin çizgisine dikey olmayan bir yörünge çizdirerek topa bas ve üzerinden açik elle vurarak hücum vurusunu tamamlarsa.

KURAL 18. BLOK

18.1 TANIM
Blok fileye yakin olan oyuncularin, rakibinden gelen topu durdurmak için file üst kenar seviyesinden daha yüksege uzanarak yaptiklari harekettir.

18.2 BLOK YAPAN OYUNCULARIN VURUSLARI
Bloktan sonraki ilk vurus, blokta topa dokunmus olan oyuncu da dahil, takimin herhangi bir oyuncusu tarafindan yapilabilir.

18.3 RAKIBIN BOSLUGUNDAKI BLOK
Blok esnasinda hareketli rakip oyuncunun oyununa engel olmamak kaydiyla, bir oyuncu ellerini ve kollarini file ötesine geçirebilir. Ancak; rakip bir hücum vurusu yapincaya kadar, filenin ötesinde topa dokunmasina müdahale edilmez.

18.4 BLOK TEMASI
18.4.1. Blok temasi takimin bir vurusu olarak sayilir.
Blok yapan takim blok temasindan sonra sadece iki vurus daha yapabilecektir.
18.4.2. Temaslarin, bir hareket esnasinda yapilmis olmasi kaydiyla bir veya daha çok blokçu tarafindan topa birbiri ardina (çabuk ve devamli) temas edebilir.
(Kural 18.4.1.)
18.4.3. Bu temaslar vücudun herhangi bir kismi ile yapilabilir.

18.5 BLOK HATALARI
18.5.1. Blokçu, rakibinin hücum vurusundan önce yada ayni anda rakibinin boslugundaki topa degerse, ( Kural 18.3 )
18.5.2. Antenlerin disinda rakibinin boslugunda topa blok yaparsa,
18.5.3. Rakibinin servisine blok yaparsa
18.5.4. Top bloktan harice gönderilmisse,

BÖLÜM 6: MOLALAR VE GECIKMELER

KURAL 19. MOLALAR

19.1. TANIM
Mola kurallara uygun bir oyun duraklamasidir ve 30 saniye sürer.

19.2. MOLALARIN SAYISI
Her takim her set için 1 mola hakki kullanabilir. Ayrica iki takimin setteki puan toplami 21 oldugunda 30 saniyelik Teknik Mola kullanilir.
19.3 MOLA IÇIN TALEP
Molalar top oyun disindayken ve hakemin servis düdügünden önce resmi el isareti yapmak suretiyle oyuncu tarafindan talep edilebilir. Molalar oyunun tekrar baslamasina gerek olmaksizin birbirini takip edebilir. Oyuncular oyun sahasini terk etmek için hakemlerden izin almak zorundadir.

19.4. KURALLARA UYGUN OLMAYAN TALEPLER
Diger durumlarin yani sira uygun olmayan mola talepleri;
a) Top oyunda iken veya servis atma düdügü aninda veya sonrasinda (Kural 19.3)
b) Müsaade edilen mola sayisini asan oyunu etkilemeyen veya geciktirmeyen kurallara uygun olmayan duraklama talepleri ayni sette tekrar edilmemek kaydiyla herhangi bir ceza verilmeden reddedilmelidir.
KURAL 20. OYUNU GECIKTIRMELER
20.1. GECIKTIRME TÜRLERI
Oyunun yeniden baslamasini önleyen bir takim kurallara olmayan hareketi bir gecikmedir ve diger durumlarin yani sira asagidaki halleri içerir.
a) Oyuna baslama isareti aldiktan sonra molanin uzatilmasi
b) Kurallar uygun olmayan bir talebi ayni sette tekrarlamak (Kural 19.4)
c) Oyunu geciktirmek
20.2. GECIKTIRME DEGERLENDIRMESI
20.2.1. Bir sette bir takimin oyunu ilk geciktirmesi "GECIKTIRME UYARISI" ile degerlendirilir. Geciktirme uyarisi cezasi bir takim cezasidir.
20.2.2. Ayni sette ayni takimin herhangi bir türdeki ikinci ve takip eden geciktirmeleri hata teskil eder ve "GECIKTIRME IHTARI" ile cezalandirilir. (Rally Kaybi)

KURAL 21. ISTISNA/OYUN DURAKLAMALARI
21.1. SAKATLANMA
21.1.1. Top oyunda iken ciddi bir kaza meydana gelirse, hakem derhal oyunu durdurmalidir. Daha sonra rally tekrarlanir.
21.1.2. Sakatlanmis oyuncu set içinde 5 dakikalik iyilesme süresi verilir. Bu sürenin sonunda oynayip oynamamaya yalniz oyuncunun kendisi karar verir. Eger oyuncu iyilesmemisse takimi eksik ilan edilir.(Kural 7.5.3,9.1)
21.2. HARICI MÜDAHELE
Rally esnasinda eger herhangi bir harici müdahale olursa oyun durdurulmali ve rally tekrarlattirilmalidir.
21.3. UZATILMIS DURAKLAMALAR
Eger beklenmeyen kosullar nedeniyle maç kesilirse bu taktirde bas hakem organizatör ve varsa kontrol komitesinin bir üyesi, normal kosullarin yeniden tesis için gerekli tedbirlerin alinmasina karar verirler.
21.3.1. Toplam 4 saati asmamak kaydiyla, oyunda 1 veya daha fazla duraklama meydana gelmesi halinden; maç yeniden baslatilirsa,
a) Ayni oyun alaninda, kesilmis olan set, ayni sayi ve oyuncularla devam edecektir. Daha önce oynanmis setlerin sayilari da aynen kalacaktir.
b) Baska bir alanda kesilmis olan set iptal edilir ve ayni oyuncularla yeniden oynatilir. Daha önce oynanmis setlerin sayilari aynen kalacaktir.
21.3.2. Toplam 4 saati asan bir ya da daha fazla duraklama meydana geldiginde, tüm maç yeniden oynatilacaktir.

KURAL 22. FASILALAR VE OYUN ALANLARININ DEGISIMI 22.1. OYUN ALANLARININ DEGISIMI
Bütün düzenlerde ve tüm maç boyunca oynanmis her 5 sayidan sonra takimlar oyun alanlarini degistirirler.
22.2. FASILALAR
22.2.1. Her set arasi 5 dakika sürer. Bu fasila sirasinda bas hakem kura atisi yapar. (Kural 8.1)
22.2.2. Set içindeki oyun alanlarinin degisimi esnasinda takimlara en çok 30 saniye süre taninir.
Bu esnada oyuncular kendi sandalyelerine oturabilirler. Istisnai olarak format B düzeninde netice setindeki oyun alani degisimi esnasinda fasila yoktur. Takimlar gecikmeksizin oyun alanlarini degistirmelidirler.

BÖLÜM 7: HATALI DAVRANISLAR

KURAL 23. HATALI DAVRANIS
Takim üyelerinden birinin resmi görevlilere rakip oyunculara, takim arkadaslarina veya seyircilere yönelik hatali davranisi, yapilan davranisin derecesine göre 4 ayri kategoride degerlendirilir.
23.1 ÇESITLERI
23.1.1 ANTI SPORTIF DAVRANIS:Münakasa etme, korkutma v.s.
23.1.2 KABA DAVRANIS:Terbiye ve ahlak kurallarina aykiri hareket etmek. Verilen karara uymamak.
23.1.3 SALDIRGAN DAVRANIS:Itibar düsürücü ve hakaret edici sözler ve hareketler.
23.1.4 TECAVÜZ:Fiili saldiri yada saldiriya niyetlenmek.

23.2 YAPTIRIMLAR
Hatali davranisin derecesine bagli olarak bas hakemin kararina göre uygulanacak yaptirimlar sunlardir. Bunlar müsabaka cetveline kaydedilecektir.
23.2.1. HATALI DAVRANISI UYARMA
Sportmenlige yakismayan davranis için hiçbir ceza verilmez, ancak oyuncu ayni sette benzeri davranisin tekrarina karsi uyarilir.
23.2.2. Kaba davranis için takim servis kaybi ile cezalandirilir veya rakibinin servis atmasi halinde rakibine bir sayi ilave edilir.
23.2.3. Saldirgan davranis ve tecavüz için oyuncu oyun sahasini terk etmelidir ve takimi maç için eksik ilan edilmelidir. (Kural 7.5.3, 9.1)
23.3. YAPTIRIM TABLOSU
Hatali davranisin ayni sette ayni sahis tarafindan tekrarlanmasi asamali olarak yaptirim tablosunda gösterildigi sekilde degerlendirilir. Bir oyuncu bir sette birden fazla hatali davranis yaptirimi ile degerlendirilebilir. Saldirgan davranis veya tecavüz nedeniyle diskalifiye için, daha önce baska bir cezanin verilmis olmasi sart degildir.
23.4. SET ÖNCESI VE SETLER ARASINDAKI HATALI DAVRANISLAR
Setlerden önce yada setler arasinda meydana gelen herhangi bir hatali davranis(Sekil 9) uyarinca degerlendirilir ve yaptirimlar mutaakip sette tatbik edilir.

KISIM 2: HAKEMLER-SORUMLULUKLARI VE EL ISARETLERI

BÖLÜM 8: HAKEM GRUBU VE USÜLLER

KURAL 24. HAKEM GRUBU VE USULLER

24.1 OLUSUM
Bir maç için hakem grubu asagidaki görevlilerden olusur.
-Bas Hakem
-Yardimci Hakem
-Yazi Hakemi
-Çizgi Hakemleri
24.2 USULLER
24.2.1 Maç esnasinda sadece bas ve yardimci hakemler düdük çalabilir:
a) Rally baslatan servis atisi için isareti bas hakem verir.
b) Bir hata yapildiginda emin olmalari ve hatanin nevini teshis etmeleri halinde bas hakem ve yardimci hakem oyunun sona erdigini isaret ederler.
24.2.2 Bir oyun duraklamasi esnasinda bas ve yardimci hakemler bir takimin talebini kabul ya da red ettiklerini belirtmek için düdük çalabilirler.
24.2.3 Hakemler oyunu durduran düdügü çaldiktan hemen sonra resmi el isaretleri ile asagidaki hususlari belirtmek zorundadirlar.
a) Hatanin Nevi`ini
b) Hatayi yapan oyuncuyu
c) Servisi kullanacak takimi

KURAL 25. BAS HAKEM
25.1. DURUS YERI
25.1.1 Bas hakem , filenin sonunda hakemler için ayrilan bölümde ayakta veya oturur pozisyonda durur. Hakemin görüsü fileden fileden 50 cm. olmalidir.
25.2 YETKILERI
25.2.1. Bas hakem maçi basindan sonuna kadar idare eder. Bas hakem bütün takim üyelerine karsi yetkilidir. Maç boyunca bütün kararlarin yetkilisidir.
25.2.2. Bas hakem toplarin isleyisini kontrol eder.
25.2.3. Bas hakem karar gücünü oyun içinde icap eden hallerde kurallari bulup çikarir.
25.2.4. Bas hakem kendi kararlarinin tartisilmasina izin vermez. Ama oyuncu ricasi ile vermis oldugu karari kurallar dogrultusunda uygulamali olarak anlatabilir. Eger oyuncu ayni fikirde degilse, ikna olmamissa maçin sonunda resmi itirazini yapabilir.
25.2.5. Bas hakemin sorumluluklarinin içinde oyun alaninin durumunu maçtan önce ve maç esnasinda kontrol eder. (Elverisli olup olmadigini )

25.3 SORUMLULUKLARI
25.3.1. Maç öncesi bas hakem
a) Sahayi, toplari ve diger ekipmanlari denetler.
b) Takim kaptanlariyla hava atisi yapar.
c) Takimlarin isinmalarini kontrol eder.
25.3.2. Maç esnasinda sadece bas hakeme ait yetkiler.
a) Kötü idare ve gecikmeleri onaylama.
b) Kararlar
- servis hatalari
- servis atan takima bakmak
- top hatalari
- file üstü hatalari


26 YARDIMCI HAKEM
26.1. DURUS YERI
Yardimci hakem bashakemin karsi tarafindaki diregin yakininda ve onunla yüz yüze gelecek sekilde oyun alaninin disinda, ayakta görevlerini yerine getirir.
26.2. YETKILERI
26.2.1. Yardimci hakem bas hakemin yardimcisidir. Ancak kendi görev sahasina giren yetkileri de bulunmaktadir. Bas hakemin görevine devam etmesi imkansiz hale gelmesi durumunda yardimci hakem onun yerini alir.
26.2.2. Yardimci hakem yetki çerçevesi disindaki hatalari düdük çalmadan isaret edebilir ancak bunlar için bas hakeme israr edemez.
26.2.3. Yardimci hakem yazi hakeminin çalismasini kontrol eder.
26.2.4. Yardimci hakem molalar için müsaade verir, sürelerini denetler ve kurallara uygun olmayan talepleri reddeder.
26.2.5. Yardimci hakem her takimin kullandigi mola sayisini kontrol eder ve dördüncü molayi bas hakeme ve oyunculara bildirir.
26.2.6. Bir oyuncu sakatlanmasi halinde yardimci hakem iyilesmesi için zaman vermeye yetkilidir.
26.2.7. Yardimci hakem maç süresince toplari oyun kurallarina uygun olup olmadigini denetler.

26.3. SORUMLULUKLARI
26.3.1. Maç devaminca yardimci hakem asagidaki hallerde karar verir, düdük çalar ve isaret eder.
a) Oyuncunun filenin alt kismina oyun alaninin kendi etrafindaki antene temasi. (Kural 15.3.1)
b) Rakibin oyun alanina ve file altindan rakibin bosluguna girmek. (Kural 15.2)
c) Oyun sahasinin kendi etrafindaki antene temas eden veya geçis boslugu disinda fileyi geçen top. (Kural 11.4)
d) Topun yabanci bir cisme temasi. (Kural 11.4)

KURAL 27. YAZI HAKEMI

27.1. DURUS YERI
Yazi hakemi, bas hakemin karsisinda ve onunla yüz yüze gelecek sekilde yazi hakemi masasina oturarak görevlerini yerine getirir. (Sekil 6)
27.2. SORUMLULUKLARI
Yazi hakemi, yardimci hakemi ile is birligi içinde kurallara uygun sekilde müsabaka cetvelini tutar.
27.2.1. Maçtan ve setten önce yazi hakemi yürürlükteki usullere uygun sekilde maç ve takimlara iliskin verileri kaydeder ve kaptanlarin imzalarini alir.
27.2.2. Maç süresince yazi hakemi;
a) Kazanilan sayiyi kaydeder ve sayi levhasinin dogru sayiyi göstermesini temin eder.
b) Her oyuncunun set içindeki ilk servisi atisina göre servis sirasini kaydeder.
c) Servis atacak oyuncu ile ilgili olarak her takimin 1 ve 2 no ile isaretlenerek belirlenmis olan servis atma sirasini gösterir.
d) Her birinin sayisini kontrol ederek molalari kaydeder ve yardimci hakeme bildirir.
e) Kurallara uygun olmayan mola talebi hakkinda hakemlerin dikkatini çeker.
f) Setlerin bitimini ve oyun alani degisimi için her 5 sayinin kaydedildigini hakeme bildirir.
27.2.3. Maç sonunda yazi hakemi:
a) Nihai neticeyi kaydeder.
b) Müsabaka cetvelini kendisi imzaladiktan sonra takim kaptanlarinin ve daha sonra da hakemlerin imzalarini alir.
c) Bir itiraz halinde (Kural 6.1.7.a) müsabaka cetveline hadise hakkinda beyan yazar ve ilgili oyuncunun yazmasina müsaade eder.

KURAL 28.ÇIZGI HAKEMLERI

28.1. DURUS YERI
28.1.1. Resmi uluslar arasi müsabakalarda iki çizgi hakemi bulunmasi zorunludur. Bunlar oyun alaninin çapraz karsilikli köselerinde 1 ile2m. Uzaklikta ayakta dururlar. Her biri kendi tarafindaki hem dip hem de yan çizgileri kontrol ederler.(Sekil 6)
28.1.2. Eger dört çizgi hakemi kullaniliyorsa bunlar oyun alaninin köselerinde 1 ila 3m. Uzaklikta serbest bölgede kontrol ettikleri çizginin temsili uzantisi üzerinde ayakta dururlar.(Sekil 6)

28.2. SORUMLULUKLARI
28.2.1. Çizgi hakemleri görevlerini Sekil 12`de gösterilen (30x30cm.) bayragi kullanarak yerine getirirler:
a) Top kendi çizgilerine yakin düstügü zaman topun "dahil" yada "hariç" oldugunu isaret ederler.
b) Hariç toplarda topu karsilayan takimin topa temaslarini isaret ederler.
c) Top geçis boslugunun disindan fileyi geçtiginde veya antenlere temas ettiginde isaret ederler. Topun istikametine en yakin yerdeki çizgi hakemi isaretten öncelikle sorumludur.
d) Dip çizgilerden sorumlu çizgi hakemleri servis atan oyuncunun ayak hatalarini isaret ederler. Bas hakemin talebine göre bir çizgi hakemi isaretini tekrarlamalidir.

KURAL 29. RESMI EL ISARETLERI

29.1. HAKEMLERIN EL ISARETLERI
Hakemler düdükle belirlenen hatanin veya kabul edilmis duraklamanin nedenini resmi el isaretleri ile ve asagidaki gibi belirtmelidirler.
29.1.1. Yapilmis olan isaret bir süre havada tutulur. Sayet tek el ile isaret ediliyorsa hatayi yapmis olan veya bir talepte bulunan takimin tarafindaki el kullanilir.
29.1.2. Hakem daha sonra hatayi yapmis olan oyuncu ve ya talepte bulunan takimi belirtir.
29.1.3. Bütün bunlarin sonunda bas hakem servis atma hakkini kullanacak olan takimi belirtir.
29.2. ÇIZGI HAKEMLERININ BAYRAK ISARETLERI
Çizgi hakemleri, belirlenen hatanin mahiyetini resmi bayrak isareti ile belirtmeli ve bir müddet bu isaretini sürdürmelidir.